Oregano, znany również jako lebiodka pospolita oraz dziki majeranek, to jedna z częściej wykorzystywanych przypraw w wielu kuchni świata. Pozyskuje się ją z terenów Afryki Północnej, Europy i Azji, jednak w warunkach domowych proces jej uprawy może przynieść zaskakująco pozytywne efekty praktycznie wszędzie.
Roślina może osiągnąć aż osiemdziesiąt centymetrów. Jest sztywna, bardzo odporna na działanie czynników zewnętrznych, jak chociażby wiatr czy deszcz. Posiada niewielkich rozmiarów liście, charakteryzujące się ogonkowym kształtem. To właśnie one, ze względu na swój dość intensywny aromat, wykorzystywane są do przygotowywania przyprawy, którą następnie można dodać do wielu potraw, w tym między innymi do sosów, surówek oraz zup. Niektóre gatunki oregano posiadają także kwiaty o kolorze jasnoróżowym oraz owoc w postaci rozłupiny, posiadającej cztery ciemne rozłupki.
Możliwości, jakie oferuje ta roślina, doceniane są praktycznie na całym świecie. Nie chodzi tu jedynie o dodawanie jej do wszelkiego rodzaju potraw, lecz także o zastosowanie w medycynie czy kosmetologii. W tym artykule postaramy się opisać najważniejsze właściwości oraz możliwości zastosowania oregana, uwzględniając również sposób i warunki jego uprawy i podając kilka łatwych przepisów, dzięki którym bez problemu można przygotować smaczne dania dla każdego.
WŁAŚCIWOŚCI
Ponadprzeciętne właściwości oregano doceniane są przede wszystkim wśród osób poświęcających sporo uwagi doskonaleniu się w zakresie medycyny domowej. Jego właściwości lecznicze doceniane były już w czasach starożytnych, jednak do dnia dzisiejszego nie straciły one swojej wartości. Oregano znakomicie zwalcza wiele bakterii, wirusów i grzybów. Dobrze radzi sobie także jako suplement diety podczas przyjmowania antybiotyków, odbudowując naturalną florę bakteryjną i zwiększając odporność organizmu.
Chociaż znanych jest aż ponad czterdzieści rodzajów tej rośliny, wszystkie z nich charakteryzują się bardziej lub mniej pożądanymi właściwościami zdrowotnymi i nie tylko. Wiele z nich znakomicie wpływa na samopoczucie osób, które przynajmniej od czasu do czasu spożywają ich listki (na przykład jako dodatek do posiłków, niekoniecznie samodzielnie), a także eliminuje wszelkiego rodzaju stany depresyjne.
Warto także wspomnieć o tym, że oregano to znakomite źródło wielu witamin, w tym przede wszystkim witamin A, E, K i, C, a także błonnika, karwakrolu oraz tymolu. Są one z reguły łatwo przyswajalne prze organizm, dzięki czemu regulują szereg procesów zachodzących w nim (przede wszystkim w układzie pokarmowym).
ZASTOSOWANIE
Podobnie jak wiele roślin, oregano posiada wiele możliwości jego zastosowania. Wszystko zależy, oczywiście, od celu, jaki nam towarzyszy. Nie od dzisiaj wiadomo, że znakomicie sprawdza się ono podczas przygotowywania wielu posiłków – doceniany jest jako składnik pizzy czy wielu sosów, chociaż nie jest to jedyna możliwość jego wykorzystywania. Od wielu lat, na pewno od czasów starożytnych, powszechnie wykorzystuje się także jego właściwości lecznicze, które pozwalają na pozbycie się wielu przykrych dolegliwości lub przynajmniej złagodzenie ich objawów.
Zastosowanie w kuchni
Oregano w kuchni bardzo często występuje wraz z innymi roślinami zielonymi pod postacią ziół prowansalskich (tworzonych także przez rozmaryn, bazylię, tymianek, miętę pieprzową i majeranek). Ze względu na swój dość intensywnych, jednak na pewno nienarzucający się, ziołowy smak oregano wykorzystywane jest (zarówno w postaci wysuszonej, jak i świeżej) do przygotowywania wszelkich sosów oraz sałatek. Bardzo dobrze sprawdza się także jako smaczna ozdoba przystawek serowych oraz składnik dań rybnych i mięsnych. Wydobywa smak praktycznie każdego gatunku mięsa, rozpoczynając od drobiu, kończąc na wołowinie. Szczególnie upodobała je sobie kuchnia włoska, której potrawy takie, jak pizza, spaghetti czy sałatki warzywne bardzo często charakteryzują się wykorzystywaniem oregano i to w całkiem sporych ilościach.
Jako przyprawa, charakteryzuje się ono dość gorzkawym smakiem i korzennym zapachem, który bardzo dobrze uzupełnia się z wszelkiego rodzaju warzywami, jeszcze bardziej oferując smakoszom swój smak. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby dodawać go do praktycznie każdego rodzaju potraw w celu zagwarantowania sobie niepowtarzalnych doznań smakowych.
Zastosowanie w medycynie domowej
Ze względu na swoje unikalne i spore właściwości lecznicze, oregano cieszy się od wielu lat (nawet od czasów starożytnych) szerokim zastosowaniem w medycynie domowej. Jak zostało już wspomniane, jest ono znakomitym źródłem witamin, lecz nie tylko. Zawiera ono także spore ilości żelaza i magnezu, które wzmacniają organizm oraz gwarantują prawidłowość wielu procesów, które w nim zachodzą.
Najlepiej sprawdza się olejek z oregano, który można dostać w aptece bądź przygotować samodzielnie. Wystarczą jedynie dwie-trzy jego krople, aby w mgnieniu oka pozbyć się problemów związanych z układem trawiennym. Olejek należy dodać do letniej wody i natychmiast wypić.
Swoje zastosowanie oregano zyskuje także w przypadku chęci zlikwidowania lub przynajmniej zmniejszenia bólów menstruacyjnych. W przypadku ich wystąpienia zaleca się rzucie kilku jego listków minimum trzy razy dziennie. Oczywiście, na początku smak może zniechęcić, jednak nie warto poddawać się - bardzo szybko i bez najmniejszych problemów można przyzwyczaić się do niego.
Oregano bardzo dobrze działa także, jeżeli chodzi o układ odpornościowy. Jeżeli tylko będzie regularnie spożywany (najlepiej bez wcześniejszego poddawania procesom termicznym), wzmocni organizm i zmniejszy ryzyko pojawiania się przeziębień, gryp czy jakichkolwiek innych niezbyt korzystnych stanów układu odpornościowego. Aby tak jednak mogło być, najlepiej spożywać je z bogatymi w witaminy warzywami i cytryną (również jej sokiem), na przykład w postaci sałatki czy przystawki.
Zastosowanie w kosmetyce
Oregano, podobnie jak wiele innych ziół, charakteryzuje się dość powszechnym zastosowaniem w kosmetyce. To właśnie z niego przygotowuje się produkty przeznaczone przede wszystkim do dbania o odpowiednią higienę jamy ustnej. Przygotowuje się z niej wszelkiego rodzaju płukanki, które bardzo dobrze oczyszczają jamę ustną, usuwając bakterie i wirusy, przywracając jej naturalne środowisko. Niektóre kosmetyki oparte na bazie oregano mogą być także wykorzystywane jako żele do kąpieli czy mydła – wtedy charakteryzują się znakomitymi właściwościami odświeżającymi i oczyszczającymi.
Zastosowanie w ogrodnictwie
Oregano to roślina charakteryzująca się całkiem atrakcyjnym wyglądem, szczególnie podczas okresu jej kwitnięcia. Posiada ciekawe kwiaty o jasnoróżowych płatkach, które potrafią nadać unikalnego charakteru każdemu ogrodowi. Nie oznacza to jednak, że oregano musi znajdować się tylko i wyłącznie w połączeniu z innymi ziołami. Z niewielkich rozmiarów kolorowymi kwiatami czy zieloną trawą również sprawdzi się znakomicie, gwarantując atrakcyjny wygląd danej przestrzeni.
W przypadku braku ogrodu można zdecydować się na zasadzenie oregano w doniczce. W takim przypadku jednak warto zwracać uwagę na jego wysokość – przekracza ona nawet 70-80 centymetrów, przez co staje się coraz trudniejsza w utrzymaniu i pielęgnowaniu (możliwy jest również zakup ziaren, które umożliwiają uprawę niższego oregano - warto spytać się o nie podczas dokonywania zakupu).
UPRAWA
Uprawa oregano nie należy do zadań najtrudniejszych. Wszystko ze względu na to, że jest ono rośliną, która potrafi dostosować się do wielu warunków. Aby jednak móc po upływie krótkiego czasu cieszyć się jego znakomitymi właściwościami, zaleca się zasianie go w ziemi odpowiednio spulchnionej, wzbogaconej kompostem. Dobrze, aby docierały do niego odpowiednie ilości promieni słonecznych, które zagwarantują jego szybki wzrost. Nie wymaga on zbytniego podlewania – wystarczą opady deszczu. Jedynie w przypadku suszy warto zadbać o to, aby roślina posiadała odpowiedni dostęp do wody. W takiej sytuacji zaleca się podlewanie wyłącznie korzeni i to w sposób delikatny, aby nie spowodować ich gnicia i intensywnego psucia się.
Oregano można także bez najmniejszych problemów uprawiać w doniczce. Chociaż potrafi ono osiągać dość pokaźne rozmiary, na parapecie w doniczce czy chociażby na balkonie charakteryzuje się dość atrakcyjnie. Zasady jego pielęgnacji praktycznie niczym nie różnią się od tych, jakie tyczą się go w przypadku uprawy ogrodowej. Zaleca się jednak zakup ziarenek oregano o mniejszych rozmiarach, dzięki czemu roślina zamiast osiemdziesięciu centymetrów będzie osiągać maksymalnie poł metra, nie tracąc przy tym swoich cennych właściwości odżywczych i walorów smakowych.
PRZEPISY
- Spaghetti z oregano – do przygotowania tej znakomitej potrawy kuchni włoskiej potrzebne są następujące składniki: 500g mięsa mielonego, 2 marchewki, 1 dużą cebulę, szklankę bulionu, 5-6 pieczarek, 5 łyżeczek przecieru pomidorowego, 200g żółtego sera o raz przyprawy do smaku (sól, pieprz, czosnek granulowany, tymianek, rozmaryn, słodka papryka, bazylia i, oczywiście, oregano). Przygotowujemy wszystkie warzywa (myjemy je, obieramy i kroimy na drobne plasterki), podsmażamy na małym ogniu, a później dusimy przez kilka minut. W międzyczasie gotujemy makaron. Odcedzamy, gdy będzie już odpowiednio miękki. Na patelni z warzywami podsmażamy mięso, wlewamy bulion. Doprawiamy do smaku (ze szczególnym uwzględnieniem oregano, który wydobywa smak mięsa). Dusimy przez około 15 minut. Podajemy z makaronem, mieszając go wcześniej z sosem lub nakładając sos na makaron na talerzu.
- Sałatka z oregano – pół kilograma fileta z kurczaka kroimy w nieduże kawałki i podsmażamy na oleju z obu stron. Doprawiamy mięso przyprawą oregano (w sporych ilościach). Pokrojony w drobną kostkę ser mieszamy z odsączoną kukurydzą i pokrojonym ananasem z puszki. Dodajemy do nich mięso. Mieszamy z łyżką majonezu. Doprawiamy do smaku przy użyciu oregano, soli i pieprzu. Odstawiamy do lodówki na około godzinę, aby wszystkie składniki mogły uzyskać jeszcze bardziej wyrazisty smak. Jeżeli zachodzi taka konieczność, dodajemy przypraw lub majonezu.