Stres jest jednym z największych problemów współczesnego świata. Szybkie tempo życia, coraz większe wyzwania zawodowe – to wszystko sprawia, że jesteśmy coraz bardziej zestresowani i zmęczeni. Stres jest przyczyną wielu poważnych chorób, mimo to często jest lekceważony. Jeszcze nie tak dawno nawet w medycynie nie zwracano na problem stresu większej uwagi. Uważano, że wszelkie dolegliwości związane ze stresem mają podłoże psychiczne. Obecnie stres jest jednym z najważniejszych problemów we współczesnej medycynie.
Czym jest stres?
Stres ma wiele wspólnego ze strachem. Wywołuje on specyficzną reakcję fizyczną i chemiczną w organizmie człowieka, co jest związane przede wszystkim ze zwiększoną pod wpływem impulsu produkcją adrenaliny. Hormon ten jest wytwarzany w gruczołach nadnerczy, a jego rola polega na odpowiednim stymulowaniu układu nerwowego. Skutki działania adrenaliny są niemal natychmiastowe, gdyż jest ona wydzielana bezpośrednio do krwiobiegu. Głównym zadaniem adrenaliny jest przygotowanie organizmu człowieka do takich działań jak atak lub ucieczka. Zwiększa ona tempo pracy serca, podnosi ciśnienie krwi, sprawia że szybciej oddychamy. Temperatura ciała znacznie się podnosi, a jednocześnie zatrzymany zostaje układ trawienia.
Stres jest przyczyną wielu poważnych chorób i jednym z najważniejszych problemów we współczesnej medycynie.
Adrenalina może powodować pozytywne lub negatywne reakcje na stres. Może człowieka zmobilizować i umożliwić mu skuteczne działanie w krytycznych chwilach, jednak bardzo często powoduje szereg reakcji ubocznych. Jeśli człowiek zbyt długo działa w stanie stresu, musi się liczyć z poważnymi konsekwencjami. Należy do nich m.in. poważne osłabienie układu odpornościowego, a co za tym idzie – większa podatność na choroby. Ponieważ w każdej stresującej sytuacji organizm traci dużo energii, organizm dość szybko traci zdolność do ciągłej regeneracji.
Choroby związane ze stresem
Stres bywa najczęściej przyczyną poważnych chorób serca. Ich przyczyną są przede wszystkim przyspieszony puls oraz podniesione ciśnienie krwi, co źle wpływa na naczynia krwionośne. Stres powoduje również choroby układy trawienia, zwłaszcza wrzody żołądka lub dwunastnicy. Stres wpływa także na stan skóry i może powodować jej liczne choroby. Stres obniża także odporność organizmu, przez co człowiek zdaje się bardziej podatny na wszelkiego rodzaju choroby. Niektórzy naukowcy twierdzą, iż niektóre choroby nowotworowe mogą być skutkiem długotrwałego stresu. Inne choroby, których przyczyną może być stres, są związane z negatywnymi zjawiskami często towarzyszącemu zbyt długiemu napięciu psychicznemu. Są to alkoholizm oraz palenie papierosów.
Reakcje na stres
Każdy człowiek inaczej reaguje na stres, inaczej działa pod jego wpływem. Jedni radzą sobie z nim całkiem nieźle, inny – wręcz przeciwnie: tracą głowę i nie są w stanie prawidłowo funkcjonować. Bardzo często reakcje na stres przekładają się na sposób postępowania człowieka. Niektórzy z uporem zaprzeczają występowaniu nieprzyjemnych faktów. Stresowi, zwłaszcza długotrwałemu, mogą również towarzyszyć takie zachowania jak agresja czy wrogość.
Niektórzy naukowcy twierdzą, iż niektóre choroby nowotworowe mogą być skutkiem długotrwałego stresu.
Wiele osób pod wpływem zbyt silnego stresu ulega atakom paniki. Atak paniki jest powszechnym zjawiskiem i może całkowicie odebrać zestresowanemu człowiekowi moc działania. Jest to połączone ze strachem. Pod wpływem strachu naprężają się mięśnie, płuca mają problem z dostarczeniem odpowiedniej ilości tlenu do organizmu. Klatka piersiowa zaciska się, co z kolei jest przyczyną silnego bólu. Skóra robi się blada, wilgotna i zimna. Objawy ataki paniki bardzo często są podobne do zawału. Bardzo często zdarza się, że atak paniki jest tak silny, że prowadzi do utraty przytomności.
Przyczyny stresu
Przyczyny stresu nazywa się powszechnie stresorami. To, w jaki sposób człowiek reaguje na stresujące go sytuacje, związane jest z jego osobowością oraz sprawnością umysłową. Przyczyną stresu może być szybkie tempo życia lub nagromadzenie się negatywnych, przykrych wydarzeń. Problemy w pracy nakładające się na problemy rodzinne to jeden z licznych przykładów takiej sytuacji. Stres pojawia się również w sytuacji, gdy człowiek czuje się niepewny swych zadań lub ma wrażenie, że jest niedoceniany przez innych.
Jak leczyć stres?
Stresu uniknąć się nie da, można jednak uczyć się radzenia sobie w sytuacjach stresowych. Najważniejsze, by w sytuacji gdy zauważymy pierwsze objawy stresu, podjąć skuteczne działania. Odpoczynek w ciszy i w spokoju to znane i popularne we wschodniej kulturze metody radzenia sobie ze stresem. Dla niektórych korzystne są regularne medytacje lub ćwiczenia fizyczne.
Walczyć ze stresem można również dzięki stosowaniu prostych technik oddechowych i relaksacyjnych. Szczególnie ważne są ćwiczenia oddechowe. Prawidłowe oddychanie – to istotna część relaksacji. Ponieważ zestresowani ludzie mają spore problemy z oddychaniem, muszą zadbać o to, by ich oddech był regularny i głęboki. Aby móc spokojnie oddychać, należy rozciągać przeponę – wtedy cała powierzchnia płuc rozszerza się w sposób naturalny. Spokojnego oddechu można nauczyć się za pomocą odpowiednich ćwiczeń. Pomaga to zachować opanowanie i daje uczucie odprężenia. Bardzo ważny jest odpoczynek oraz odpowiednia ilość snu. Zdrowy, głęboki sen jest niezbędny każdemu człowiekowi.
Walczyć ze stresem można również dzięki stosowaniu prostych technik oddechowych i relaksacyjnych.
5 sposobów walki ze stresem
Przyjęło się twierdzić, że: "jeśli nie jesteś zestresowany, to znaczy, że nie pracujesz dostatecznie ciężko". Myślenie to coraz mocniej wpisuje się w naszą kulturę. Stres zaczyna być uznawany za coś normalnego, co jest nieodłącznym aspektem życia każdego człowieka, ale wiedź, ze nie musi tak być! Proste zmiany w twoim nastawieniu i praktykach życia codziennego, o których przeczytasz poniżej, mogą zmienić Twoje życie i uczynić je znacznie bardziej satysfakcjonującym. Dowiesz się jakie są pozytywne i negatywne skutki stresu oraz jak możesz sobie z nim poradzić.Prawdą jest, że stres jest czynnikiem, który najbardziej wpływa na ludzkie życie. Nie pojawia się on tylko podczas traumatycznych przeżyć, jak śmierć bliskiej osoby, czy utrata miejsca pracy albo rozwód. W dzisiejszych czasach stres permanentnie wpisany jest w nasze życie. Poprzednie pokolenie miało większą łatwość rozgraniczenia pracy i życia prywatnego. Dziś wśród smartfonów i innych środków przekazu granice między pracą a życiem prywatnym zastraszająco się zacierają. Ze statystyk American Psychological Association's (APA) wynika, że:
- 69% dorosłych Amerykanów doświadcza fizycznych objawów stresu (2012).
- W tym 20% Amerykanów uskarżało się na odczuwanie ekstremalnego stresu (na skali 10-stopniowej jako 8, 9 i 10 stopień).
- Amerykańska młodzież jest bardziej zestresowana (39% ludzi Pokolenia Y twierdzi, że ich stres zwiększył się od zeszłego roku, dla porównania o 36% ludzi z Generacji X, o 33% ludzi z tak zwanego Baby Boomu oraz o 29% ludzi dojrzałych).
Choć stres jest nieodłącznym towarzyszem naszego życia dobrą wiadomością jest fakt, że ludzie nauczyli się lepiej sobie z nim radzić. Oznacza to, że w walce ze stresem więcej ludzi podejmuje drogę w kierunku pomocy sobie w walce ze stresem. Coraz rzadziej ludzie podejmują się takich niezdrowych zachowań jak zajadanie bądź sięganie po alkohol.
- Więcej ludzi radzi sobie ze stresem poprzez ćwiczenia fizyczne (52 % ludzi w 2012r. 47% ludzi w 2011r.).
- 25% Amerykanów zgłosiło, że jedzenie było ich formą radzenia sobie ze stresem, w porównaniu z rokiem 2008, gdzie było to 34%, to bardzo dobry wynik.
- 13% zgłosiło, że stres zapija alkoholem, w roku 2008,18% ludzi.
- Całkowity poziom stresu zmalał z 5.2 na 10-stopniowe skali w roku 2011, do 4.9 w roku 2012.
Stres nas dopada! Jak sobie z nim radzić na 4 poziomach naszego życia?
- Fizyczny: powszechnie wiadomo, że ćwiczenia fizyczne są kluczem do sukcesu, ale warto dodać, że dobrze mieć przy sobie kumpla, który będzie Cię wspierał, kiedy siądzie Ci motywacja.
- Umysłowy: Tak jak jedzenie wpływa na zdrowie naszego ciała, tak to co przyjmujemy do naszych umysłów, wpływa na nasze zdrowie i odporność psychiczną. Zastanów się, jakie myśli sprawiają, że czujesz się lepiej pochwały czy krytyka? Popracuj nad ponownym przewartościowaniem twoich myśli o sobie samym. Zadaj sobie pytanie: "Czego się uczę z moich wyzwań, które mam pod ręką?".
- Emocjonalny: Uczucia są zdradliwe. Czerp radość z przebywania z ludźmi, którzy dbają o Ciebie, Twoje szczęście i sukcesy.
- Duchowy: Znajdź swoją własną drogę do czegoś co jest ponadludzkie. Może to być jakaś duchowa praktyka, która Tobie odpowiada. Może to być przebywanie w społeczności o podobnych upodobaniach duchowych, medytacja czy po prostu spacer na świeżym powietrzu, na łonie przyrody.
Wskazówki naukowców:
Przeprowadzono do tej pory tak wiele badań z zakresu neurobiologii, że moglibyśmy wymienić instalację elektryczną w naszych mózgach aby zredukować stres i być szczęśliwym. Poniżej 5 sposobów, które mogą pomóc uporać się ze stresem:
Ekspresowa Wdzięczność:
Zamiast skupiać się na wszystkich tych rzeczach, które Cię martwią pomyśl o tym za co jesteś wdzięczny w swoim życiu. Ciesz się małymi rzeczami, takimi jak kubek kawy o poranku, słoneczny dzień, miła rozmowa ze znajomym. Poprzez takie praktyki będziesz trenował swój mózg i nakierujesz go, aby skupiał się na pozytywach i jeszcze więcej czerpał z tego korzyści. Spróbuj tak przez 21 dni. Właśnie taki czas jest potrzebny by weszło Ci to w krew.
Praw innym komplementy:
Rozpocznij każdy dzień od powiedzenia komplementu jednej z Twoich bliskich osób. Zobaczysz, że nie tylko dostaniesz pozytywny feedback, ale też w nawiązaniu do tego co napisał Richard Davidson, będziesz: "trenował twój mózg, by widzieć dobro w ludziach, w życiu i w samym sobie". Brzmi jak dobra droga do zredukowania stresu!
Sercowe sprawy:
Wprowadź swoje serce w stan relaksacji, czyli stan, który HartMath Institute definiuje jako stan koherencji. Neuroscientyk, Rick Hanson proponuje trójstopniowy trening:
- Głęboki wdech i wydech podczas 4 uderzeń serca.
- W tym samym czasie wyobrażaj sobie, że oddychasz przez obszar całego Twojego serca.
- Miej w myślach szczęśliwy moment z Twojego życia i staraj się go czuć tu i teraz.
Ćwicz cierpliwość:
Wielu ludzi chciałoby rezultatów natychmiast. Niestety wszystko na tym Świecie wymaga cierpliwości. Weź kilka wdechów i skup się na danej chwili, na teraźniejszości. Pamiętaj, wszystko jest w porządku. Wiadomo, że są pewne rzeczy w Twoim życiu, na które nie masz wpływu. To jak na nie zareagujesz, jest Twoim wyborem.
Medytacja:
Medytacja pozwala Ci na obniżenie i zredukowanie stresu. Sam kierujesz swoim życiem, poprzez poznawanie nowych sposobów jak sobie z różnymi sprawami radzić. Ćwiczenie swojej świadomości daje Ci możliwość zredukowania stresu i złości, pozwala na lepszy sen, zarządzanie bólem i dodaje energii i entuzjazmu na całe życie.
Sam wybierz, który ze sposobów redukcji stresu będzie dla Ciebie najodpowiedniejszy, szczególnie kiedy w powietrzu wiszą ostateczne termin, skrzynka e-mail ciągle pełna albo twój "krytyk wewnętrzny" nie daje Ci spokoju. Odkryjesz, że kiedy poradzisz sobie ze stresem, to nie tylko Twoja produktywność wzrośnie, ale również poziom Twojego szczęścia.