Trądzik to choroba związana z nadmierną aktywnością gruczołów łojowych. Trądzik jest schorzeniem opisywanym już w starożytności np. przez Arystotelesa. Trądzik może występować na twarzy, klatce piersiowej czy plecach, a więc wszędzie tam gdzie nagromadzone są gruczoły łojowe. Zdarza się jednak, że zmianami objęte są również pachy, pośladki, szyja a nawet kończyny.
Występowanie trądziku uzależnione jest od kilku czynników. Jednym z nich jest system hormonalny. Androgeny, które są główną pochodną testosteronu stymulują produkcję gruczołów łojowych. Bakterie występujące w głębiej położonych częściach mieszka włosowego, rozkładając kwasy tłuszczowe łoju zakłócają proces rogowacenia naskórka powodując stany zapalne. Nie bez znaczenia są również skłonności przenoszone w genach. Od dawna wiadomo, że niektórzy mają większe predyspozycje do cery trądzikowej. Bardzo ważna jest także praca gruczołów potowych. Pot miesza się z łojem przez co wolniej paruje z organizm co stwarza dobre środowisku do rozwoju bakterii.
Trądzik objawia się na kilka sposobów
Mogą to być:
- zaskórniki mające formę otwartą lub zamknięta,
- krosty,
- grudki,
- wypryski,
- ropnie
- nacieki zapalne.
Wyróżnia się kilka postaci trądziku
Trądzik zaskórnikowy to zmiany zapalne w postaci woreczków wypełnionych tłuszczem i keratyną. Mogą mieć postać zamkniętą wtedy przypominają grudki częstą z białą plamką na szczycie, lub otwarte, czyli wyraźnie widoczne na skórze czarne punkty.
Trądzik grudkowo-krostkowy to czerwone grudki lub krostki ustępujące bez pozostawiania śladów. Trądzik ropowiczy to guzy i cysty wypełnione ropą, po których pozostają blizny. Jest to najcięższa postać choroby, która dotyczy 1% kobiet i 3% mężczyzn.
Trądzik skupiony to głębokie nacieki i torbiele ropne, zlewające się. Po zagojeniu wykwitów pozostają blizny.
Trądzik piorunujący występuje wyłącznie u młodych mężczyzn, towarzyszą mu objawy krwotoczne, bóle stawów i gorączka.
Ponadto trądzik może dawać różne inne zmiany skórne wywołane przez konkretny czynnik, po usunięciu którego zmiany ustępują, są to tzw. zmiany trądzikowe. Przykładek trądziku wywołanego może być trądzik u niemowląt. U kobiet może wystąpić trądzik przedmenstruacyjny lub androgenowy pojawiający się kilka tygodni po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych.
Trądzik pospolity jest jedną z najczęściej występujących chorób dermatologicznych. Cierpi na niego około 80% osób w wieku 12-24 lata. Występuje także coraz częściej u osób powyżej 30 roku życia. Nieleczony może pozostawić blizny i przebarwienia.
Leczenie trądziku uzależnione jest od jego postaci, nasilenia oraz lokalizacji wykwitów. Do usuwania zaskórników najlepiej nadają się miejscowe preparaty kwasu retinowego (pochodna witaminy A). Normalizuje on nieprawidłowe rogowacenie. W usuwaniu zaskórników pomocny jest również kwas salicylowy w stężeniu od 0,5 do 5 %. Łagodną postać trądziku można leczyć przy użyciu środków przeciwbakteryjnych, ciężką postać leczy się antybiotykami. Pomocny w leczeniu jest:
- aloes,
- kwas mlekowy,
- kwas cytrynowy,
- żeń-szeń,
- wyciąg z rumianku.