Sztuka ludowa

Sztuka ludowa niektórym kojarzy się z prostą formą i nieco naiwną treścią. Niektórzy uważają ją za prostą i nieco… prymitywną. Są to jednak opinie niesprawiedliwe i krzywdzące dla ludowych artystów, którzy na wsiach od pokoleń zajmują się sztuką naturalną i uroczą w swej prostocie. Sztukę ludową cechuje kilka rzeczy. To przede wszystkim sztuka opierająca się na prostych motywach oraz kompozycjach. Ważna jest tu symetria oraz odpowiedni układ. Sztuka ludowa wiąże się z regionem oraz miejscową kulturą, obyczajowością i tradycją. Sztuka ludowa często pełni także funkcje użytkowe, nie tylko artystyczne. Jednym z najczęściej spotykanych dzieł sztuki ludowej jest wiejska architektura, tkactwo oraz ceramika. Sztuka ludowa to również stroje ludowe oraz zdobiące je hafty. To również meblarstwo oraz zdobnictwo. Ze sztuką ludową związane są również przedmioty stosowane podczas niektórych obrzędów, jak palmy wielkanocne czy wielkanocne kurki i pisanki. Sztuka ludowa ma jednak nie tylko praktyczne zastosowanie. Obejmuje ona również takie formy twórczości, jak malarstwo oraz rzeźba.

Jednym z najciekawszych przykładów sztyki ludowej jest snycerstwo, czyli rzeźbienie w drewnie.  To jednocześnie jedna z najstarszych sztuk plastycznych. Wymaga ona nie tylko talentu i cierpliwości, ale również ogromnej wyobraźni przestrzennej. Najlepszym okresem dla snycerzy był okres późnego gotyku oraz baroku. W tym okresie rzeźby świętych zdobiły licznie kościoły i kaplice, ważna była również wyjątkowo piękna i bogata dekoracja kościelnych ołtarzy. Snycerze mogli wykazać się zatem swymi  zdolnościami, zaś efekty ich pracy zachowały się do dnia dzisiejszego w wielu zabytkowych kościołach.

Innym rodzajem sztuki ludowej, której wyjątkowo intensywny rozwój przypada na XVIII i XIX wiek jest rzeźbiarstwo. Ludowa rzeźba miała przede wszystkim religijny charakter i często związana była z ozdabianiem wiejskich kapliczek. To przede wszystkim popularne ludowe świątki.  Rzeźbiono zazwyczaj w drewnie lipowym, które było najpowszechniejszym materiałem. W niektórych regionach wiejscy artyści rzeźbili również w kamieniu, jednak są to dość sporadyczne przypadki.

Znane jest również malarstwo ludowe, które z każdym regionie ma swoje cechy charakterystyczne. Ciekawe malarstwo spotkać można na terenie Podhala. Jeśli chodzi o malarstwo dekoracyjne, związane z dekoracją domów, to tu na szczególną uwagę zasługuje Zalipie, znane z pięknie malowanych chat. Innym gatunkiem malarstwa, tak silnie związanym ze sztuką ludową, jest malarstwo na szkle. W Polsce takie malarstwo szczególnie popularne było na terenach Dolnego Śląska, a w szczególności w okolicach Kłodzka i Jeleniej Góry.

Sztuka ludowa to również hafciarstwo i koronkarstwo. Koronki to przede wszystkim Beskid Śląski i Koniaków, słynny z oryginalnych wyrobów sporządzanych przed miejscowe  koronkarki. Inną miejscowością, w której koronka nadal ma się dobrze jest leżąca w pobliżu Gorlic Bobowa. Warto wspomnieć również o słynnych wycinankach ludowych, z których słyną przede wszystkim okolice Łowicza. Słynne wycinanki łowickie to czasami prawdziwe dzieła sztuki, których misterne wykonanie może wprawić w zdumienie niejednego znawcę sztuki.

Tagi: sztuka architektura tkactwo ceramika malarstwo rzeźba stroje ludowe hafciarstwo koronkarstwo snycerstwo meblarstwo zdobnictwo