Organizm człowieka potrzebuje bardzo wielu substancji do życia: tlen, woda, bialko, węglowodany, witaminy i wiele innych. Mniej znane to makro i mikroelementy wśród których są również metale.
Pierwsze skojarzenie dotyczące metali zawartych w diecie to zapewne szkodliwe metale ciężkie. Często zapominamy, że magnez i żelazo, to także metale, które są niezbędne do życia. Biorą udział w bardzo wielu procesach w organizmie, więc trzeba je systematycznie dostarczać razem z pożywieniem. Musimy je dostarczać w określonych ilościach, ponieważ nadmiar jest również szkodliwy.
Żelazo w naszym organizmie to zaledwie 4-5 gramów, ale jego zadania są kluczowe. Z jednej strony żelazo zawarte w hemoglobinie wiąże tlen w płucach i umożliwia transportowanie go do komórek, z drugiej strony żelazo jest składnikiem pewnych białek mięśni, które umożliwiają pobieranie tego tlenu, a w szpiku kostnym żelazo jest wykorzystywane do produkcji czerwonych krwinek. Żelazo bierze udział w syntezie DNA, wspomaga pracę układu odpornościowego i nerwowego.
Badanie poziomu żelaza w surowicy krwi jest podstawą do stwierdzenia, czy występuje jego niedobór. Niedobory żelaza mogą wynikać z kilku przyczyn: nieprawidłowa dieta, zwiększone zapotrzebowanie na żelazo przy niektórych chorobach, zaburzenia wchłaniania żelaz i silne krwawienia. Objawem niedoboru żelaza jest niedokrwistość, a charakterystyczne symptomy to apatia, ciągłe zmęczenie, obniżenie sprawności intelektualnej, blada cera, osłabiona odporność, łamliwe paznokcie i włosy. Utrzymanie właściwego poziomu żelaza powinno następować poprzez odpowiednią dietę, której korekta w wystarczy do uzupełnienia niewielkich niedoborów. Suplementacja jest konieczna dopiero w przypadku dużego niedoboru. Pamiętajmy, że zawartość żelaza w produktach nie wyczerpuje tematu diety, ponieważ ważna jest wchłanialność, która w przypadku produktów pochodzenia zwierzęcego jest kilka razy lepsza niż żelaza z roślin. Wchłanialność można poprawić poprzez zwiększona obecność witaminy C i kwasu, czyli np. kiszonej kapusty. Z kolei polifenole zawarte w kawie i herbacie oraz kwas fitynowy zawarty produktach zbożowych i roślinach strączkowych blokują wchłanianie żelaza (więcej na temat niedoborów żelaza - https://portaldlazdrowia.pl/zelazo-czym-grozi-niski-poziom-zelaza/).
Magnez to drugi ważny metal w organizmie, który także wspomaga układ odpornościowy. Jest również jednym z budulców kości i zębów, poprawia pamięć, chroni przed toksynami, bierze udział w regulacji pracy tarczycy, trawienia, układu nerwowego i w wielu innych procesach. Niedobór magnezu spowodowany jest jego brakiem w żywności pochodzenia roślinnego (błędy w nawożeniu), spożywaniem zbyt wysoko przetworzonej żywności, słabsza wchłanialność magnezu poprzez nadmiar fosforanów w żywności oraz niektóre leki. Objawem niedoboru magnezu są łamliwe włosy i paznokcie, ogólne osłabienie, zawroty głowy, kłopoty z pamięcią, częste skurcze mięśni, infekcje i wiele innych. W dłuższym horyzoncie czasowym niedobory magnezu powodują arytmię, depresję, miażdżycę, cukrzycę typu II, nadciśnienie i kilka innych nieprzyjemnych chorób.
Spożywanie produktów bogatych w magnez, czyli chleba żytniego, bananów, serów żółtych, jajek, ryb to główny sposób na utrzymanie właściwego poziomu magnezu. Suplementacja musi być prowadzona ostrożnie, by nie doprowadzić do zwiększonego wydalania wapnia. Podobnie jak w przypadku żelaza, ważna jest wchłanialność. Białko zwierzęce, kwaśne środowisko, witamina B6 poprawia wchłanialność, alkohol, nasycone kwasy tłuszczowe, fosfor i wapń w nadmiarze utrudniają wchłanianie magnezu (o roli magnezu w organizmie - https://portaldlazdrowia.pl/magnez-rola-w-organizmie/).
Magnez i żelazo to nie są jedyne pierwiastki, które niezbędne są dla organizmu. Trzeba je dostarczać stale, w odpowiedniej ilości, a kluczowa jest w tym przypadku równowaga. Nadmiar jednych pierwiastków utrudnia wchłanianie innych, Obecność niektórych substancji poprawia wchłanialność jednych pierwiastków i hamuje wchłanialność innych. Nie należy się tym przejmować na zapas, tylko stosować urozmaiconą dietę, a organizm wyreguluje wszystko samodzielnie.